به نام خدا
و پاکیزه مثل درختی
که از جنگلی برگشته باشد
سرآغاز تو
مثل غنچه سرشار
پاکی زمین روشنی تو را حدس می زد
تو بودی هوا روشنی پخش می کرد
سرآغاز :
کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان به عنوان تنها سازمان کودک محور که با فعالیت های فرهنگی اثرگذار عمده فعالیتش را برای کودکان ونوجوانان ارائه می دهد با بیش از 50 دهه تلاش فرهنگی ، هنری و ادبی برای آینده سازان ایران اسلامی از نقش ارزشمند و خاستگاهی ارزنده برخوردار است . این نماد فرهنگی با توجه به توانمندی ها و شناسایی استعدادهای کودکان ونوجوانان در رسالتی خطیر و عظیم برنامه های متنوع ، جذاب و خلاق و زیربنایی و زیرساختی را به طور آموزش غیرمستقیم برای کودکان ونوجوانان 7 تا 18 سال اجرا می کند .
در این راستا کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان استان گیلان که از سال 1344 با افتتاح و بازگشایی کتابخانه و مرکز کانون پرورش فکری در شهرستان لشت نشاء کارخود را آغاز کرد. توانست با 31 مرکز فرهنگی ثابت ، 4 مرکز پستی ، 3 مرکز سیار و 1 مرکز سیارشهری فعالیت فرهنگی ، هنری و ادبی خود را تعمیم دهد.
ترویج فرهنگ مطالعه ، توسیع ارزش های اخلاقی ، تعمیق ارتباط با والدین، تولید برنامه های جدید ، جذاب و مخاطب محور ، تشویق کودکان با هدف نخبه پروری از عهده اهداف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان گیلان است. با توجه به نقش ارزشمند این نماد تربیتی تلاش و شناسایی استعدادهای کودکان و نوجوانان اهم فعالیت های کانون پرورش فکری در این استان به شرح زیر است :
- فعالیت های فرهنگی :
مشق هایمان
تمام می شود
ولی مهم چگونه خواندن است.
یکی از عمده ترین فعالیت های کانون ، فعالیت های فرهنگی ست که با محوریت کتاب برگزار می شود. حفظ هویت فرهنگی ، ترویج فرهنگ مطالعه ، تقویت سواد خواندن ، تعمیق تفکر انتقادی و فلسلفی ، آشنایی کودکان ونوجوانان با داشته های فرهنگی آموزش غیرمستقیم به منظور کسب تجربه و ایده های خلاق بر اساس فعالیت های کانون ، برنامه های کتاب محور ، قصه گویی و آشنایی بیشتر کودکان و نوجوانان با ادبیات شفاهی ، برگزاری نشست های تربیتی ، توجه به تبیین ساده احکام و ارزش های اسلامی ، آشنایی با پیشینه سرزمین ، تاریخ و شخصیت های فرهنگی و علمی ، خوانش متون و ... از عهده فعالیت هایی ست که در زمره فعالیت های فرهنگی در مراکز کانون گیلان اجرا می شود.
- فعالیت های هنری :
صبح یک تولد دوباره است
یک شروع
خوش به حال هر کسی که مثل آفتاب
هر سپیده می کند طلوع
گیلان با نماد و نشانه هایی از جنگل و کوه و دریا ، با تبلوری از رنگ ، خیال و تصویر را در هم می آمیزد و هنر را با قلم رویی از نقش بند خیال با قابی از آیینه ، با حجمی از سنگ و چوب ماندگار می سازد.
کانون گیلان با برپایی کارگاههای هنری شامل نقاشی ، سفالگری ، تئاتر عروسکی ، نمایش خلاق ، طراحی ، خوشنویسی ، عکاسی ، موسیقی ، انیمیشن و ... خدمات ارزنده ای را به کودکان و نوجوانان مستعد گیلان ارائه می دهد . تصاویری که در آثار ماندگار بهمن دادخواه ، سحر حقگو ، پژمان رحیمی زاده ، زنده یادعلی عامه کن و .... آینه ای تمام نما از هنر گیلانی ست.
همچنین باتوجه به دیرینگی هنر نمایش در گیلان و نیز تصویرگری های ارزشمند کتاب کودک می توان به این مهم اذعان داشت که بن مایه اکثرفعالیت های هنری در گیلان برای کودکان ونوجوانان بیانگر آداب ، فرهنگ و رسوم مردم است که زیرساختی بومی و محلی را در خود جای داده است و به همت مربیانی سخت کوش ، خلاق و علاقمند در مراکز فرهنگی به اجرای فعالیت های هنری هدفمند و اثرگذار می پردازد.
- فعالیت های ادبی :
از پرنده ها آن چه می توان شنید
حرف های تازه است
باغ ها این زبان تازه را
خوب درک می کنند
از دیگر فعالیت های ارزشمند کانون گیلان در خدمت رسانی ، پرورش استعدادهای کودکان ونوجوانان مرکز آفرینش های ادبی کانون گیلان است که با هدف پرورش استعدادهای ادبی کودک و نوجوان و بهینه سازی استعدادهای بالقوه و بالفعل ساختن توانمندی های کودک ونوجوان فعالیت های خلاق و جذاب را ارائه می دهد. این واحد با 3 بخش کارگاههای ادبی در مراکز ثابت بخش مکاتبه ای وانجمن ادبی به فعالیت می پردازد.
در کارگاههای ادبی شامل شعرسرایی خلاق ، داستان نویسی خلاق و نوشتن خلاق مربیان کارآمد، خلاق و آموزش دیده اعضا را در کارگاههای نوشتن خلاق برای نوشتن آماده می کنند.و با هدایت در کارگاههای شعر و داستان آنان را به قالب می رسانند و توانمندی آنان را در این زمینه شناسایی می کنند . در بخش مکاتبه ای کودکان و نوجوانانی که امکان دسترسی به مراکز ثابت را ندارند از طریق مکاتبه (نامه ) عضو آفرینش های ادبی شده و در فرایندی مستمر با قالب های مختلف شعر و داستان آشنا شده و استعداد شان در بخش ادبی تقویت می شود.
انجمن ادبی نیز به عنوان یکی دیگر از بخش های مرکز آفرینش های ادبی گیلان به اعضایی اختصاص دارد که نشان برای تداوم حضور در مرکز گذشته ، به قالب رسیده اند و می توانند در جامعه ادبی امروز حرفی برای گفتن و خلق اثر داشته باشند . انجمن ادبی آفرینش کانون پرورش فکری کانون گیلان با بیش از 80 عضو در 3 منطقه (غرب – شرق- مرکز) مبادرت به برگزاری انجمن نموده است. بخش مکاتبه ای آفریشن های ادبی گیلان نیز پایش از 200 عضو فعال ، آموزش از راه دور (مکاتبه ) را به کودکان ونوجوانان گیلانی ارائه می دهد.
- مراکز فراگیر:
گاه با سکوت می شود
یک کتاب حرف های تازه داشت
چشم ها بهانه اند
تا سکوت ها شنیدنی شوند
لحظه های ما دیدنی شوند
کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان استان گیلان به منظور بهره مندی کودکان ویژه با نیازهای ویژه مبادرت به برگزاری کارگاههایی برای این دسته از عزیزان نموده که به عنوان مراکز فراگیر نامیده می شود. و برنامه های متنوعی را به کودکان ونوجوانان ارائه می دهد. کتاب گویا، کتاب تصویری ، کتاب ها به خط بریل ، ایجاد محرک های حرکتی ، دیداری ، شنیداری و ... برای کودکان کم توان جسمی ، کم بینا ، کم شنوا و گاه نابینا وناشنوا از جمله فعالیت های این نوع مراکز می باشد .
- مراکز پستی و سیار :
ز صبح قریه آمده بود
نگاهش طعم شیر تازه را می داد
و دستش بوی گندم داشت
یکی از مهمترین اهداف کانون اعتلای سطح فرهنگی کودکان ونوجوانان اعم از روستایی و شهریست اما با توجه به کمبود امکانات فرهنگی و محدودیت احداث مراکز فرهنگی هنری کانون در روستاها و مناطق دور افتاده این امر تحقق نمی یابد و کودکان ونوجوانان کم برخوردار که امکان استفاده از خدمات کتابخانه ای را ندارند. از فعالیت های کتاب و کتاب خوانی و بخش گسترده ای از فعالیت های فرهنگی مانند شرکت در مسابقات فراخوان ها ، کارگاههای ادبی ، هنری فعالیت های علمی و ... محروم می مانند. از این رو کانون پرورش فکری کودکان ونوجونان استان گیلان با 4 مرکز پستی و 2 مرکز سیار روستایی و 1 مرکز سیار شهری مبادرت به ارائه خدمات دهی برای کودکان و نوجوانان روستایی می کند. همچنین برای دستیابی به فرایند کتابخوانی و ترویج فرهنگ مطالعه و نیز بهینه سازی اوقات فراغت کودکان ونوجوانان روستایی با ارسال کتاب زمینه لازم را برای رشد فکری و ذوقی آنها فراهم می سازد.